De Oorspronkelijke Nacht

Om een beter beeld te krijgen

van de oorspronkelijke nacht

besloot ik één dag te zwijgen,

zo rook ik zijn eerste vacht.

Meteen hield ik van deze geur,

parfum van het vroegste leven,

dat niemand ontzag, ook in kleur

boven iedere tijd verheven.

Onbewogen onder de Eerste Dag

kleurde hij zijn staart rood,

kamde zijn haren in een vlag,

en legde als eerste de horizon bloot.

Wilt u ook een beter beeld krijgen

van de oorspronkelijke nacht,

dan raad ik u aan één dag te zwijgen:

het is hier dat ik op u wacht.

( 1992 )

Het Hoogste Streven

Op uw rivier nog eens te mogen drijven,

voortbewogen door de herinnering

aan een niet aflatende plundering

van de gronden van de geest - ze in te lijven

in het verstomde rijk van verwondering,

dat ondanks de vervreemding toch ontstond,

licht en donker verpleegde, ze verbond

tot een eenheid - borg voor verandering.

Dat uw rivier mijn beloning mag zijn,

de nooit afgehaalde prijs voor een leven

dat werd opgejaagd door beelden van pijn

die de meest vaste hand nog doen beven:

niet op tijd te zijn voor de enige trein

die altijd doorrijdt: het hoogste streven.

( 1994 )

Voorbarig

Alsof vrieskou de zomer vloerde,

zo voelde het laatste kerkhof aan;

listig de lucht die me beroerde,

het kwam niet in me op om weg te gaan.

Die bitterzoete kilte zou hier altijd blijven

en ik moest mezelf dan ook dwingen

om niet te vallen voor al die lijven

en hun betaste stenen die de dood vervingen.

Een gemoedelijk onweer gaf zijn signalen,

ik wist mijn aandacht te verleggen:

zelfs hier was niemand me komen halen,

ik had het dan ook maar van horen zeggen...

( 21 Juni 1992 )

U kent mij niet,

ik ben op weg naar een vlakte,

een leven zonder lof,

als een dichter zonder stof

 - waarvan akte.

Wat ik niet kan weten

vormt mijn bagage,

het doel van deze stage

is hoe de rest te vergeten.

Ik ben op weg naar een vlakte,

een verhaal zonder plot,

als een boek zonder slot

- berouw zonder zwakte.

U heeft mij nooit gekend.

( 1993 )

Zachte Draver

Als u me ziet ben ik een engel,

een langzaam wegtrekkend licht;

een gevleugelde in verwarring,

tijdelijk een man zonder gezicht.

Over de b-wegen van het heelal

zing ik mijn sporen, in brandend zwart.

Alleen dwazen spreiden zo hun vleugels:

eerst mild dan woest en uiteindelijk verward.

Mocht u me niet meer zien ja dan ben ik verdwenen,

een zwarte gaten vullend lichtgewicht;

een vormloze in verbanning,

een zachte draver zonder blijvend inzicht.

( 1992 - in 1998 herschreef ik dit stuk bij het overlijden van mijn broer Auke, die versie ben ik helaas kwijt )

Wereldbrand!

Hoe korter de lijst van vrienden,

hoe groter de wellust en de waan:

als een spookrijder op weg te gaan,

willen weten waar het toe diende.

Als een wereldbrand! wil ik sterven,

aan u vergeven wat ik versta - 

ontneem me niet die dag! Ik verga

liever zo dan te moeten bederven!

Streven naar een genoegzaam leven

verdraagt deze hete onrust niet,

de angst daarvoor is scherp, schiet-

graag de tong waaraan u zal kleven!

U ziet,

hoe korter de lijst van vrienden,

hoe groter de wellust en de waan...

( 1994 )

shoot-out

Een pistoolgevecht aan de poorten van de Hel,

slechts ontlopen door het langzame westen,

beleefde eerst zijn hoogtepunt toen de besten

zich meenden te moeten meten met u-weet-wel.

Deze echter was zich van geen kwaad bewust,

schoot opgeruimd en goedgemutst naar buiten

waar Hij met tegenzin kogels hoorde fluiten,

en Hij verwarde zijn kansen - met lust.

De universele shoot-out was geboren,

het ingeslapen Al trilde tot in haar kern,

in een uitgestelde beweging drong een zwerm

planeten als kogels in haar ziel - van voren.

Het was in deze nacht dat de Hemel zich versliep,

te laat zijn Zonen zond - en mooi de Hel ontliep.

( 1993 )

De Behoorlijke Wind ( Thuiskomst )

Waar verhalen nog worden geschreven

en door tijdwinst niet zijn uitgeput,

groet een behoorlijke wind zijn neven,

beurtelings, als waren ze ingedut.

Honderd herfsten heeft hij gezwegen,

honderd winters in een vreemde stad,

honderd lentes op verlaten wegen,

honderd zomers niet de moed gehad.

En het leek stiller in het zuiden,

eerder dan normaal werd er gerust

 - hoorde niemand de klokken luiden.

En langs de hele westelijke kust

wierp zich het oosten op de morgen

 - de wind die opstak baarde hem zorgen.

( 1993 )

De Onbedoelden

Onbedoelden zien hun leven als werven

die, peinzend betast door een verregend uur,

hun wrakken beschouwen als vreemde erven,

kreten om hulp van gevallen natuur.

Geen beweging mag hun aandacht verraden,

een roerloos verbond van woordeloos staal,

in groepen verspreid over lompe kades,

iets van beklemming, aan een zwijgend kanaal.

En tevreden zal de noordenwind spelen

op gekantelde bruggen, een restje schip,

waar verkruimelde schroeven als pencelen

nog wervelend jagen op een strookje wit.

In de verte slijpt een schip de zee,

een onbedoelde danst, zingt zijn lied: Take me away,

take me away.

( 1994 )

Eeuwige Rust  

( schilderij Isaac Levitan - 1861-1900 )

Door ontgoocheling ontboden,
met door de schilder aangebrachte last,
trekken loden luchten langs de doden,
in eeuwige rust toch nog verrast.

Het zwalkende water wast zijn handen
aan oevers die zonder onenigheid
de begrenzing vormen van landen
waarin een reiziger het liefst de steden mijdt.

En achter een kerkje van wat planken,
door schuin gezakte kruisen gedempt,
hoort men fletse, levenloze klanken,

die in plotse heimwee ontwaken,
door weinig meer dan stilte omklemd,
en de slapende aarde doen kraken.

( 1991 )

Schetsen voor Achterland ( 03 )

Waar verlichte wormen menen

dat hun dans van de krakende grond

zich meer dan ooit laat lenen

voor een kleine rol, een beschaafde wond.

Waar roemloos de winden bedaren

en vernedering haar tent verspeelt

aan prompt versleten bezwaren,

een leven lang met leugens deelt.

Waar verloren liefdes verzilten,

gewend aan de slopende pijn

om hand in hand met de stilte

stenen te rapen, fossiel te zijn.

Waar verlichte wormen menen

dat hun dans van de krakende grond

zich meer dan ooit laat lenen

voor een kleine rol, een beschaafde wond.

( 1992 )

De Onbevreesden

Onbevreesden beschouwen de stilte

als een spiegel van het laatste woord,

een glazige blik op zuivere kilte,

een eerste wenk van het gevreesde oord.

Als een vrucht die het oude land hen biedt,

en die langzaam maar zeker gaat lijken

op een zorgvuldig uitgekozen lied

waarmee achterblijvers zich zullen verrijken.

Een behoedzame buiteling van een late wind
mag nog even de rangen verstoren,
als in de verte een schreeuw van een spelend kind.

En op de flanken bewaakt men het land,
waar alweer de jongen worden geboren
 - gespiegeld op een onbevreesde hand.

( 1993 )

manoeuvres in mineur

in bange vlagen van verspilling
verloren gaan gebroken troepen
van verleden in zwijgzame wolken
gehuld
             langs een bevroren maan in
wie het zonlicht is gestorven, hoe
avondvullend
                                        is de dood

van ontluikende weerzin ontbloot en
nog wankel onder een aarzeling der eeuwen
maar voort en over een halfrond
beneveld
               door oostenwind gedragen
wolken in wijn gedompeld verslagen
verzoenen zich
                                   met hun dood

manoeuvres in mineur
                                    achterlatend

                      ( 1992 -
               bekroond gedicht )